ကလေးသူငယ် အ္ဈိံရာယ်အမဵားဆုံး ၁၀ ိံိုင်ငံမြာ ူမန်မာလည်းပၝဝင်


2006.07.11

ကလေးသူငယ်တေအြတြက် ကမႝာပေၞမြာ အ္ဇိံရာယ်အမဵားဆုံး ၁၀ ိံိုင်ငံစာရင်းကို လန်ဒန်အေူခစိုက် ႟ိုက်တာစ် သတင်းဖောင်ဒေးရြင်းက ဇူလိုင် ၁၁ရက် နေႛစြဲနဲႛ ထုတ်ူပန်လိုက်ပၝတယ်။ ကလေးတယောက် အသက်ရြင်ရပ်တည်ဖိုႛအတြက် အ္ဈိံရာယ် အမဵားဆုံးိံိုင်ငံ ၁၀ ိံိုင်ငံမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံက နံပၝတ် ၉နေရာရြိနေပၝတယ်။ ကလေးတေအြတြက် အ္ဈိံရာယ်အမဵားဆုံး ထိပ်တန်း ၁ဝိံိုင်ငံမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံပၝဝင်နေတာဟာ ူမန်မာစစ်တပ်မြာ ကလေးစစ်သားတေအြသုံးူပြနေတာ၊ တိုင်းရင်းသားတေအြပေၞ ထိုးစစ်ဆင်နေလိုႛ ဒေသထဲက ကလေးတြေ အိမ်ရာမဲ့ူဖစ်ရ္ဘပီး ဒုက္ခသည်စခန်းတေမြြာ သောင်တင်နေရတာတြေေုကာင့်လိုႛ ဒီစစ်တမ်းမြာ ဖော်ူပပၝတယ်။

ဒီစစ်တမ်းကို ဘယ်လို ကောက်ယူခဲ့တာပၝလဲလိုႛ Reuters Foundation က သတင်း သတိပေးရေးဌာန အယ်ဒီတာ မာ့ခ် ဂဵြန်းစ်ကို မေးူမန်းတော့ မင်္စတာဂဵြန်းစ်က ကဵနော်တိုႛ ကောက်ယူမေးူမန်းခဲ့တာက လူသားခဵင်း ကူညီစောင့်ရြောက်ရေးဆိုင်ရာ ဘေးဒုက္ခတေမြြာ အတြေႛအုကံရြြိတဲ့ အရာရြိတြေ၊ လူသိထင်ရြားပုဂ္ဂိြလ်တြေ၊ သတင်းထောက်တေကြို ဆက်သြယ်ခဲ့ပၝတယ်။ ကဵနော်တိုႛမေးတဲ့ မေးခြန်းက ရြင်းရြင်းလေးပၝ။ ကလေးတယောက် နေထိုင်အသက်ရြင်ဖိုႛ ကမႝာပေၞမြာ အ္ဈိံရာယ်အမဵားဆုံး ိံိုင်ငံက ဘယိံိုင်ငံပၝလဲလိုႛ မေးခဲ့တာပၝလိုႛ မင်္စတာဂဵြန်းစ်က ေူဖပၝတယ်။

ကဵနော်တိုႛရတဲ့အေူဖကတော့ ကလေးတယောက်အတြက် အ္ဈိံရာယ်အမဵားဆုံးနေရာကတော့ ဆူဒနိံိုင်ငံ၊ ယူဂန်ဒၝိံိုင်ငံနဲႛ ကြန်ဂိုံိုင်ငံတိုႛူဖစ်ပၝတယ်။ ဒၝဟာ အ္ဈိံရာယ်အရြိဆုံး ထိပ်တန်း ၃ ိံိုင်ငူံဖစ်္ဘပီး ူမန်မာကတော့ နံပၝတ် ၉ မြာ ရြိပၝတယ်လိုႛ မင်္စတာဂဵြန်းစ်က ေူပာသြားတာပၝ။

ဒီ ၁၀ ိံိုင်ငံထဲမြာ ူမန်မာကို ဘာ့လိုႛ အဆိုးဝၝးဆုံးနေရာ၊ အ္ဇိံရာယ်အမဵားဆုံးနေရာ တခုလိုႛ ဒီကဋ္ဋမ်းကဵင်သူတြေ၊ ပညာရြင်တေကြ သတ်မြတ်တာပၝလဲလိုႛ မေးတဲ့အခၝ တခဵိြႚက အခုလိုေူဖတယ်လိုႛ သူက ဆက်ေူပာပၝတယ်။

မင်္စတာ မာ့ခ် ဂဵြန်းစ်။ ။ ူမန်မာိံိုင်ငံနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ သူတိုႛေူပာတဲ့အထဲမြာ အထူးသူဖင့်ကတော့ ကလေးစစ်သား အသုံးူပြနေတဲ့ အေုကာင်းူဖစ်ပၝတယ်။ ူမန်မာစစ်တပ်ထဲမြာ ကလေးတေအြမဵားဋ္ဌကီးရြိနေတာကို သိထားသလို သူတိုႛကို ရက်စက်တဲ့ ယုတ်မာတဲ့ လုပ်ရပ်တေကြို ကဵြးလြန်ခိုင်းနေတာတြေ ရြိနေတယ်လိုႛလည်း သိထားပၝတယ်။ အစိုးရကိုဆန်ႛကဵင်နေတဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖြဲႚတခဵိြႚမြာလည်း ကလေးစစ်သားတြေ သုံးနေတယ်လိုႛ စြပ်စြဲတာတေလြည်း ရြိနေတယ်လိုႛ ေူပာုကပၝတယ်။

ကလေးတေရြဲ့ အရေးနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး သူတိုႛ ေူပာတဲ့ တူခားူင်္ပံနာတေကြတော့ ဆယ်ကေဵာ်သက်နဲႛ ကလေးတေကြို အတင်းအဓမ္ထ လုပ်အားပေးခိုင်းတာလည်း ပၝပၝတယ်လိုႛ သူက ဆိုပၝတယ်။ နောက်္ဘပီးတော့ ကလေးသူငယ် အမဵားအူပားဟာ တိုင်းူပည်အူပင်ဘက် ထိုင်း၊ အ္ဋိံိယနဲႛ ဘဂဿလားဒေ့ြရ် ိံိုင်ငံတေမြြာ ဒုက္ခသည်အူဖစ် နေထိုင်နေရတာ၊ တခဵိြႚတောထဲမြာ ပုန်းနေုကရတာတေကြိုလည်း ထောက်ူပုကတယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။

႟ိုက်တာ သတင်းဖောင်ဒေးရြင်းအနေနဲႛ အခုလို စစ်တမ်းကောက် ဖော်ူပရတဲ့အေုကာင်းကတော့ ဒီလူသားခဵင်း စာနာထောက်ထားရေးဆိုင်ရာ အထောက်အကူပေးရေးတေနြဲႛ သတင်းမီဒီယာတြေ အဆက်ူပတ်နေတာကို ပေၝင်းကူးပေးဖိုႛ အဓိကူဖစ်တယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။

ကမ္တာပေၞက လူသားခဵင်းစာနာရေး ူင်္ပံနာရပ်တေဟြာ သတင်းမီဒီယာတေကြ ဖော်ူပသင့်သလောက် အရေးပေး ဖော်ူပခံရတာမရြိတာကို သတင်းလုပ်ငန်းတခုအနေနဲႛ တြေႛရတဲ့အတြက် ဒီလိုစစ်တမ်းနဲႛ ဖော်ူပတာူဖစ်ပၝတယ်၊ မိံြစ်က ဆုနာမိရေလိြင်းနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ စစ်တမ်းလုပ်ခဲ့္ဘပီး ဒီံြစ်မြာတော့ ကလေးသူငယ်တေရြဲ့ အရေးကို ဖော်ထုတ်တာ ူဖစ်တယ်လိုႛလည်း ႟ိုက်တာစ် သတင်းဖောင်းဒေးရြင်းက ဆိုပၝတယ်။

သတင်းမီဒီယာတေကြ ဖော်ူပုကတဲ့နေရာမြာ ူင်္ပံနာရြိေုကာင်း၊ ဒီအထဲမြာ မီဒီယာက ဖော်ူပတာအမဵားဆုံးက အီရတိံိုင်ငံက အေူခအနေတြေ ူဖစ်ေုကာင်း၊ အီရတ်က ကလေးသူငယ်တေအြေုကာင်း ဖော်ူပရာမြာ တူခား ၉ိံိုင်ငံပေၝင်းထက် ၅၀ ရာိံြန်းပိုမဵားတာ တြေႛရေုကာင်း၊ ဥပမာ အ္ဋိံိယက ကလေးသူငယ်တေရြဲ့ အခြင့်အရေး ူင်္ပံနာတေကြို မီဒီယာက ဖော်ူပဖိုႛ ပဵက်ကြက်ခဲ့တာ တြေႚရေုကာင်း မင်္စတာဂဵြန်းကဆိုပၝတယ်။ ဒီအဆိုးဝၝးဆုံး ၁၀ ိံိုင်ငံစာရင်းမြာ အ္ဋိံိယက ၅ ိံြစ်အောက် ကလေးသူငယ် ၁၂ သိန်းဟာ အာဟာရခဵိြႚတဲ့တဲ့ရောဂၝနဲႛ ိံြစ်စဉိံြစ်တိုင်း သေဆုံးနေရတယ်လိုႛ ဖော်ူပထားပၝတယ်။

အီရတ်ဟာ တူခား ၈ ိံိုင်ငံပေၝင်းထက် သတင်းမီဒီယာတေကြ စိတ်ဝင်တစား ဖော်ူပတာကို ခံရ္ဘပီး အီရတ်နဲႛယြဉ်ရင် ူမန်မာူပည်က ကလေးသူငယ်တြေ အခြင့်အရေး ခဵြိးဖောက်ခံနေရတာတေကြို ဖော်ူပခဵက်ဟာ အလြန်နည်းခဲ့တယ်လိုႛ အယ်ဒီတာ မင်္စတာဂဵြန်းစ်က အခုလိုဆက်ရြင်းူပပၝတယ်။

မင်္စတာဂဵြန်းစ်။ ။ ူမန်မာူပည်က ကလေးသူငယ်တြေ အရေးလို အေူခအနေမဵိြး ဖော်ူပရာမြာ ူမန်မာူပည်က ကလေးတေရြဲ့ အေုကာင်းဖော်ူပခဵက်ဟာ အီရတ်က ကလေးတေရြတဲ့ သတင်းဖော်ူပခဵက်ရဲ့ ၄ရာိံြန်း ၅ ရာိံြန်းသာရြိနေတယ် ဆိုတာ တြေႛရပၝတယ်။ ဒၝဟာ အလြန်နည်းတဲ့ အရေအတြက်ပၝပဲ။ အီရန်နဲႛ ူမန်မာ ၂ ိံိုင်ငံက ကလေးတြေ ဒုက္ခရောက်ရတဲ့ အရေအတြက်နဲႛ ပုံစံကို ိံြိင်းယြဉ်ုကည့်ရင် ူမန်မာဟာလည်း ရြေႚတန်းက ရောက်သင့်တယ် ဆိုတာတြေႚရမြာပၝ။

႟ိုက်တာစ်ရဲ့ ဖော်ူပခဵက်မြာ ူမန်မာကလေး ရဝ,၀၀၀ကေဵာ် ကလေးစစ်သားူဖစ်နေရတာကို ဖော်ူပထားပၝတယ်။ ူမန်မာနဲႛအတူ ကလေးတေအြတြက် တူခား အ္ဈိံရာယ်အမဵားဆုံး ိံိုင်ငံ ၉ ိံိုင်ငံကတော့ ဆူဒန်၊ ယူဂ္ဌိံာ၊ ကြန်ဂို၊ အီရတ်၊ ဆိုမာလီယား၊ အ္ဋိံိယ၊ အာဖဂန်နင်္စတန်၊ ပၝလက်စတိုင်း၊ ႟ုရကြ ခေဵခဵင်းညၟာဒေသတိုႛ ူဖစ်ပၝတယ်။

မှတ်ချက်ပေးပို့ရန်

မှတ်ချက်များကို အောက်ပါ ပုံစံတွင် ရေးသားနိုင်ပါသည်။ RFA ၏ အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အညီ လိုအပ်လျှင် တည်းဖြတ်ပြီး ဖော်ပြပါမည်။ မှတ်ချက်များကို ရေးပြီးပြီးချင်း ချက်ခြင်း မြင်ရမှာ မဟုတ်ပါ။ တင်ပြထားသော မှတ်ချက်ပါ အကြောင်းအရာများ အတွက် RFA မှာ တာဝန်မရှိပါ။ ကျေးဇူးပြု၍ တခြား မှတ်ချက်ရေးသူများ၏ အမြင်ကို လေးစားပြီး အကြောင်းအရာကိုသာ အဓိကထား ရေးသားစေလိုပါသည်။