ကုလ လူႛအခြင့်အရေးကိုယ်စားလြယ် ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်ရဲႛ ရြေႛနေတေနြဲႛ တြေႛဆုံ

ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ စစ်အစိုးရ ကဵင်းပဖိုႛ ူပင်ဆင်နေတဲ့ ရြေးကောက်ပြဲမတိုင်ခင် လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်မြ အေူခအနေတေကြို လေ့လာဖိုႛ ကုလသမဂ္ဂ လူႛအခြင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလြယ် မင်္စတာထောမတ် ကင်တားနားဟာ ဒီကနေႛ ူမန်မာိံိုင်ငံကို ရောက်ရြိလာပၝတယ်။

2010.02.15
quintana_oct_2008_305px ူမန်မာိံိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လူႛအခြင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလြယ် Tomás Ojea Quintana အထြေထေညြီလာခံ တတိယကော်မတီသိုႛ အစီရင်ခံစာ တင်သြင်းအ္ဘပီး သတင်းစာရြင်းလင်းပြဲ ူပလြုပ်နေစဉ်၂၀၀၈ ခိုံြစ် အောက်တိုဘာလက မြတ်တမ်းဓာတ်ပုံ ူဖစ်ပၝသည်။ (UN Photo/Eskinder Debebe)
UN Photo/Eskinder Debebe

အခုခရီးစဉ်မြာ ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်နဲႛ တြေႛဆုံခြင့်တောင်းထားပေမယ့် ဒီကနေႛ ရန်ကုန်္ဘမိြႛကို ရောက်ရြိခဵိန်အထိ ူမန်မာအစိုးရ အာဏာပိုင်တေဖြက်က တြေႛခြင့် ူပမြူပြ အေုကာင်းမူပန်သေးဘူးလိုႛ ရန်ကုန် ကုလသမဂ္ဂရုံး ူပန်ုကားရေးအရာရြိ ဦးအေးဝင်းက အာအက်ဖ်အေကို ေူပာပၝတယ်။

ဦးအေးဝင်း။    ။“ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်ရဲႚ ရြေႚနေတြေူဖစ်တဲ့ ဦးဉာဏ်ဝင်းတိုႚ ဦးုကည်ဝင်းတိုႛနဲႛ လာတြေႚပၝတယ်။ တြေႚခြင့်တောင်းထားပၝတယ်။ ဒီဟာနဲႚပတ်သက်လိုႛ ကဵနော်တိုႚဘာမြ အတိအကဵ မသိသေးပၝဘူး”

မင်္စတာကင်တာနားအနေနဲႛ သူႛရဲႛခရီးစဉ်အတြင်း နေအိမ်အကဵယ်ခဵြပ် ကဵနေတဲ့ ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်နဲႛ တြေႛဖိုႛ တောင်းဆိုထားေုကာင်း၊ တြေႛခြင့်ရမယ်လိုႛလည်း မ္တေွာ်လင့်ေုကာင်း ဆြစ်ဇာလန် ိံိုင်ငံ ဂဵီနီဗ္ဘာမိြႛအေူခစိုက် မင်္စတာကင်တာနားရဲႛ လူႛအခြင့်အရေးကောင်စီရုံးက ္ဘပီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝၝရီလ ၁၁ ရက်နေႛက ေုကညာခဵက် ထုတ်ူပန်ခဲ့ပၝတယ်။

ဒီကနေႛ ရန်ကုန်္ဘမိြႛကို ရောက်ရောက်ခဵင်း ူမန်မာိံိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ အဖြဲႛအစည်းတြေ၊ စစ်အစိုးရ တရားသူဋ္ဌကီးတေနြဲႛလည်း တံခၝးပိတ် တြေႛဆုံ ဆြေးေိံြးခဲ့သလို ိံိုင်ငံတကာ သံတမန်တေနြဲႛလည်း သီးသန်ႛ တြေႛဆုံခဲ့တယ်လိုႛ ဦးအေးဝင်းက ေူပာပၝတယ်။

ဦးအေးဝင်း။    ။“မင်္စတာကင်တားနားက မနက်ကတော့ ကုလသမဂ္ဂ အဖြဲႛတေနြဲႛ တြေႛတယ်။ တြေႛ္ဘပီးတော့ သံတမန်တေနြဲႛ တြေႛပၝတယ်။ ္ဘပီးတော့ တခၝ ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်ရဲႚ ရြေႚနေတြေူဖစ်တဲ့ ဦးဉာဏ်ဝင်း၊ ဦးုကည်ဝင်းတိုႛနဲႛ တြေႛပၝတယ်။ ္ဘပီးတော့ တရားသူဋ္ဌကီး ဦးသောင်းႌြန်ႛနဲႛ တြေႛပၝတယ်။ လောေလောဆယ်တော့ ဒၝပၝပဲခင်ဗဵ။ လောေလောဆယ်တော့ သူႛခရီးစဉ်နဲႛ ပတ်သက်လိုႛပေၝ့၊ မနက်ူဖန် ကဵနော်တိုႛ စစ်တြေ သြားမယ်ဗဵ၊ စစ်တေရြယ် ဘူးသီးတောင်ရယ် သြားမယ်။  လောလောဆယ်တော့ ကဵန်တဲ့ဟာတြေ ဘာမြ ထပ်္ဘပီး ေူပာလိုႛ မရသေးပၝဘူး”

ငၝးရက်ုကာ ဒီ ခရီးစဉ်အတြင်း မင်္စတာကင်တာနားဟာ ူမန်မာစစ်အစိုးရ ိံိုင်ငူံခားရေးဝန်ဋ္ဌကီး ဦးဉာဏ်ဝင်းကို တြေႛဆုံဖိုႛ ရြိပေမယ့် စစ်အစိုးရခေၝင်းဆောင် ဗိုလ်ခဵြပ်မြြးဋ္ဌကီး သန်းရေနြဲႛတော့ တြေႛခြင့်မရိံိုင်ဘူးလိုႛ ရန်ကုန်က လာတဲ့ သတင်းတေမြြာ ဖော်ူပထားပၝတယ်

မင်္စတာကင်တားနားဟာ ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်ရဲႛ ရြေႛနေတြေ ူဖစ်ုကတဲ့ ဦးုကည်ဝင်း၊ ဦးဉာဏ်ဝင်း၊ ဦးလမြဵိြးူမင့်၊ ဒေၞခင်ဌေးရကြယ်တိုႛနဲႛ ဒီကနေႛ ညနေသုံးနာရီကနေ လေးနာရီအထိ ူမရိပ်ညိဟြိုတယ်မြာ တြေႛဆုံခဲ့ပၝတယ်။

အဲဒီလိုတြေႛဆုံရာမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံတြင်း လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်မဆြိုင်ရာ ကိင်္စတေနြဲႛပတ်သက်္ဘပီး မင်္စတာကင်တားနားက မေးူမန်းရာမြာ ူမန်မာူပည် တရားစီရင်ရေး နယ်ပယ်က လူႛအခြင့်အရေးနဲႛ ပတ်သက်တဲ့ကိင်္စတေကြို ရြင်းလင်းေူပာဆိုခဲ့တယ်လိုႛ ဦးဉာဏ်ဝင်းက ေူပာပၝတယ်။

ဦးဉာဏ်ဝင်း။    ။“ဆရာဦးုကည်ဝင်းက ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်ရဲႚ အမြ စစ်ဆေးခဲ့တဲ့ အေူခအနေကို အကဵဉ်းရုံး္ဘပီးတော့ သူႛကို ရြင်းူပတယ်။ ္ဘပီးတော့ ကဵနော်က အခုလက်ရြိ ကဵင့်သုံးနေတဲ့ တရားစီရင်ရေးစနစ်နဲႛ လက်တြေႛ ကဵင့်သုံးပုံတေမြြာ အဲဒီ လူႛအခငြ့်အရေးဆိုင်ရာ ကိင်္စတေကြို ကဵနော် ရြင်းူပပၝတယ်။ အထူးသူဖင့် ဒီ တရားစီရင်ရေးမြာ တရားရုံးရဲႚ ခြင့်ူပခြဵက် မရြိဘဲနဲႛ ဖမ်းဆီးမေးူမန်းတာတေကြို အခဵိန်ကာလတေကြို စြပ်စြဲခံရသူတေကြ ခံစားခြင့် မရြိတဲ့အေုကာင်း၊ ဒၝကိုလည်း ကဵနော် ရြင်းူပခဲ့ပၝတယ်”

ူမန်မာူပည် ငၝးရက်တာခရီးစဉ်အတြင်း ရခိုင်ူပည်နယ် စစ်တ္ဘြေမိြႛကို သြားရောက်္ဘပီး စစ်တြေ အကဵဉ်းထောင်ကို ုကည့်ရဖြိုႛ စီစဉ်ထားပၝတယ်။ အဲဒီက အူပန်မြာ အင်းစိန်ထောင်ကို သြားရောက် ုကည့်ရမြယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။ သောုကာနေႛမြာ နေူပည်တော်ကိုသြားရောက်္ဘပီး အရေးဋ္ဌကီးတဲ့ ဝန်ဋ္ဌကီးဌာနတေနြဲႛ တြေႛဆုံဖြယ်ရြိတယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။

ယခင် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အာဂဵင်တီးနား သံအမတ် မင်္စတာကင်တားနားဟာ ၂၀၀၈ ခိုံြစ် မေလမြာ ူမန်မာူပည်ဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လူႛအခြင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလြယ်အူဖစ် ခန်ႛအပ်ခံခဲ့ရပၝတယ်။ အခု ူမန်မာူပည်ခရီးစဉ်ဟာ မင်္စတာကင်တားနားရဲႛ တတိယအဋ္ဌကိမ်ေူမာက် ခရီးစဉ်ူဖစ်ပၝတယ်။

ဒီအေုကာင်းတေနြဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ရြေႛနေဦးဉာဏ်ဝင်းကို အာအက်ဖ်အေ အဖြဲႛသား ဦးသစ်ဆင်းက ဆက်သြယ် မေးူမန်းထားပၝတယ်။

ဆက်သြယ်မေးူမန်းခဵက်။
အသံဖိုင်ယူရန်


မှတ်ချက်ပေးပို့ရန်

မှတ်ချက်များကို အောက်ပါ ပုံစံတွင် ရေးသားနိုင်ပါသည်။ RFA ၏ အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အညီ လိုအပ်လျှင် တည်းဖြတ်ပြီး ဖော်ပြပါမည်။ မှတ်ချက်များကို ရေးပြီးပြီးချင်း ချက်ခြင်း မြင်ရမှာ မဟုတ်ပါ။ တင်ပြထားသော မှတ်ချက်ပါ အကြောင်းအရာများ အတွက် RFA မှာ တာဝန်မရှိပါ။ ကျေးဇူးပြု၍ တခြား မှတ်ချက်ရေးသူများ၏ အမြင်ကို လေးစားပြီး အကြောင်းအရာကိုသာ အဓိကထား ရေးသားစေလိုပါသည်။