ူမန်မာတရား႟ုံးိံြင့်ရဲမဵားကို အဓိကစောင့်ုကည့်ဖိုႛ အရေးဋ္ဌကီးသည်ဆိုူခင်း

ူမန်မာိံိုင်ငံအတြင်း လူႛအခြင့်အရေး အေူခအနေတေကြို စောင့်ုကည့်ဖိုႛ ကုလသမဂ္ဂက တာဝန်ပေးထားသူတေအြနေနဲႛ ူမန်မာိံိုင်ငံရဲ့ တရား႟ုံးတေနြဲႛ ရဲတေကြို အဓိကထား စောင့်ုကည့်ုကဘိုႛ အာရြဥပဒေရေးရာ အရင်းအူမစ်ဌာန ALRC က သတိပေး ေူပာုကားလိုက်ပၝတယ်။

ိံိုင်ငံတကာ အဖြဲႚအစည်းတေအြနေနဲႛ ူမန်မာိံိုင်ငံအတြင်းက စစ်ခုံ႟ုံးနဲႛ ရဲတေရြဲ့ အုပ်ခဵြပ်မစြနစ်ကို အသေအခဵာ လေ့လာဆန်းစစ်ဘိုႛ ပဵက်ကြက်ခဲ့တယ်လိုႛ လူႛအခြင့်အရေး ကိုယ်စားလြယ်ဟောင်း ပေၞလို ဆာဂဵီယို ပီနဲ႟ိုး (Paulo Sergio Pinheiro)ကို ဇူလိုင် ၁၉ရက်နေႛက ပေးတဲ့ စာထဲမြာ ဟောင်ကောင်အေူခစိုက် အာရြဥပဒေရေးရာ အရင်းအူမစ်ဌာန (ALRC) က ဖော်ူပထားပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံအတြင်း အခုလို ဥပဒေစနစ်ဋ္ဌကီးတခုလုံး ယိုယြင်း ပဵက်စီးနေတာဟာ စနစ်ပဵက်ေုကာင့် နစ်နာဆုံး႟ြံးရသူတေတြင်မကဘဲ ူမန်မာိံိုင်ငံအတြင်း ဒီမိုကရေစီ ူပန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ကိုင်တဲ့အခၝမြာလည်း စိတ်ဓာတ်ရေးရာအရ ထိခိုကိံိုင်တယ်လိုႛ အဲဒီစာထဲမြာ ဖော်ူပထားပၝတယ်။

အဲဒီအထဲမြာ ္ဘပီးခဲ့တဲ့မေလအတြင်း အဖမ်းခံရ္ဘပီး ရဲလက်ထဲမြာ သေဆုံးသြားတဲ့အမြ၊ သူႛရဲ့ စိုက်ပဵြိးသီးိံြံတေကြို ဖဵက်ဆီးခဲ့တယ်လိုႛ တိုင်ုကားလိုႛ အဖမ်းခံရတဲ့အမနြဲႛ အသက် မူပည့်သေးတဲ့ မိန်းကလေးငယ်တယောက်ကို အစိုးရအရာရြိက မုဒိန်းကဵင့်ခဲ့တဲ့အမြ စတာတေအြူပင် တူခား လူႛအခြင့်အရေး ကိုယ်စားလြယ်အနေနဲႛ အာ႟ုံစိုက်သင့်တဲ့ အမတြြဲ ၇ခုကို အဲဒီ စာထဲမြာ အဓိက ဖော်ူပထားပၝတယ်။

ဥပဒေစိုးမိုးရေးနဲႛ ရာဇဝတ်ခုံ႟ုံးဟာ လူႛအခြင့်အရေး ကာကြယ်တဲ့နေရာမြာ အဓိကကဵတဲ့ အခဵက်တြေူဖစ်ပေမဲ့ လြန်ခဲ့တဲ့ ိံြစ်အနည်းငယ်အတြင်း တင်သြင်းခဲ့ လူႛအခြင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလြယ်ရဲ့ အစီရင်ခံစာထဲမြာ အဲဒီအခဵက်တြေ လစ်ဟင်းနေတယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။

လူႛအခြင့်အရေးကိုယ်စားလြယ်က ကုလသမဂ္ဂ အထြေထေညြီလာခံကို ၂၀၀၆ ခိုံြစ်အတြက် လူႛအခြင့်အရေး အစီရင်ခံစာ မတင်သြင်းခင်မြာ အခုလို စာပိုႛလိုက်ူခင်း ူဖစ်ပၝတယ်။

အုကမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မြတေဟြာ ူမန်မာိံိုင်ငံအတြင်း စိုးရိမ်ရတဲ့ အေူခအနေမြာမရြိဘူးလိုႛ ရန်ကုန်အေူခစိုက် ကုလသမဂ္ဂ မူးယစ်ဆေးဝၝးနဲႛ ရာဇဝတိံြိမိံြင်းရေး႟ုံးက ထုတ်ူပန်ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၅ ခိုံြစ် အစီရင်ခံစာကိုလည်း ALRC အဖြဲႚက ူပစ်တင် ဝေဘန်ထားပၝတယ်။

ကုလသမဂ္ဂ႟ုံးက ူမန်မာိံိုင်ငံအတြင်းက အုကမ်းဖက် ရာဇဝတ်မြတေကြို မဵက်ကြယ်ူပထြားတာကို ုကည့်ူခင်းအားူဖင့် ရဲတေရြဲ့ ူပမြူဆက်ဆံပုံနဲႛ တရားဥပဒေစနစ်ကို ိံိုင်ငံတကာ အဖြဲႚအစည်းတေကြ အလေးမထားဘူးဆိုတာ ပေၞလြင်နေတယ်လိုႛ ALRC ရဲ့ ဦးဆောင်ႌြန်ုကားရေးမြြး ဘာဆီးလ် ဖာနန်ဒို(Basil Fernando)က ေူပာပၝတယ်။

သန်းပေၝင်းမဵားစြာသော ူမန်မာူပည်သူူပည်သားတေဟြာ ရဲနဲႛ ဒေသဆိုင်ရာ အစိုးရ အရာရြိတေနြဲႛ နေႛတဓူ၀ ဆက်ဆံနေုကရ္ဘပီး၊ အဲဒီ အရာရြိတေရြဲ့လက်ထဲမြာ ူပည်သူတြေ နေႛစဉ် အစော်ကား၊ အိံြိပ်စက် ခံနေုကရေုကာင်း၊ တကယ်လိုႛ ူမန်မာိံိုင်ငံအတြင်း စစ်မြန်္ဘပီး တိုးတက်မရြြိတဲ့ လူႛအခြင့်အရေး ဆြေးေိံြးမြတေလြုပ်လိုတယ်ဆိုရင် ဒီအခဵက်တြေ အဓိက ပၝဝင်မြူဖစ်မယ်လိုႛလည်း မင်္စတာ ဖာနန်ဒိုက ေူပာပၝတယ်။

အာရြဥပဒေရေးရာ အရင်းအူမစ်ဌာန (ALRC) ဟာ အစိုးရမဟုတ်တဲ့ NGO အဖြဲႚအစည်းူဖစ်္ဘပီး ကုလသမဂ္ဂ စီးပြားရေးနဲႛ လူမြရေးကောင်စီကို အဋ္ဌကူံပခြဵက်တြေ ပေးနေတဲ့ အဖြဲႚူဖစ်ပၝတယ်။ ဟောင်ကောင်မြာ အေူခစိုက်တဲ့ ALRC ဟာ အာရြ လူႛအခြင့်အရေး ကော်မရြင်ရဲ့ ကိုယ်ပြားူဖစ်္ဘပီး အာရတြိုက်အတြင်း တရားဥပဒေစနစ်နဲႛ လူႛအခြင့်အရေး အေူခအနေတြေ တိုးတက်ကောင်းမြန်လာအောင် ဆောင်႟ြက်နေတဲ့ အဖြဲႚအစည်း ူဖစ်ပၝတယ်။