လူႛအခြင့်အရေးကောင်စီသိုႛ အစီရင်ခံစာိံြစ်ခု ပင်နဲ႟ိုးတင်သြင်းမည်


2008.03.13

teargas_200px.jpg
သံဃာိံြင့် လူထုလြပ်ရြားမကြို ္ဘဖိခြြဲစဉ် မဵက်ရည်ယိုဗုံးငြေႚမဵား ဖုံးလြမ်းနေသော ရန်ကုန်္ဘမိြႚရြိ လမ်းတခု၏ ူမင်ကြင်း ူဖစ်ပၝသည်။ လူႛအခြင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလြယ် မင်္စတာ ပင်နဲ႟ိုး၏ အစီရင်ခံစာတခုမြာ စက်တင်ဘာ လြပ်ရြားမကြို စစ်အစိုးရက အုကမ်းဖက် ္ဘဖိခြြင်းူခင်းကို စုံစမ်းလေ့လာထားူခင်း ူဖစ်ပၝသည်။ (Photo: AFP) ပုံဋ္ဌကီးုကည့်လိုလ္တွင်။ >>

ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ မတရားဖမ်းဆီးနေတာတေကြို စစ်အစိုးရက မရပ်တန်ႛတဲ့အူပင် ပိုလိုႛသာ ဆိုးလာနေေုကာင်း ူမန်မာိံိုင်ငံဆိုင်ရာ ကမႝာ့ကုလသမဂ္ဂ လူႛအခြင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလြယ် မင်္စတာ ပေၞလို ဆာဂီဵယို ပင်နဲ႟ိုးက သူႛရဲ့ အစီရင်ခံစာ မြာ ဖော်ူပလိုက်ပၝတယ်။

မတ်လ ၁၃ ရက်နေႛ မြာ ဆြစ်ဇာလနိံိုင်ငံ ဂဵနီဗာ ္ဘမိြႚတော်မြာ ူပလြုပ်မဲ့ ကုလသမဂ္ဂ လူႛအခြင့်အရေးကောင်စီ ညီလာခံမြာ တင်သြင်းမဲ့ မင်္စတာ ပင်နဲ႟ိုးရဲ့ ၂၀၀၇ ခိုံြစ် ူမန်မာိံိုင်ငံဆိုင်ရာ လူႛအခြင့်အရေးေူခအနေ အစီရင်ခံစာမြာ အခုလို ဖော်ူပထားတာ ူဖစ်ပၝတယ်။

္ဘပီးခဲ့ိံြစ် စက်တင်ဘာလ ဆ္ဋိံူပပဲြတေအ္ဘြပီး အဆက်မူပတ် ဖမ်းဆီးမြတေနြဲႛ လူႛအခငြ့်အရေး ခဵိြးဖောက်မြတေကြို အရေးမယူတဲ့ ကိင်္စတေကြို သူႛရဲ့ အစီရင်ခံစာမြာ အဓိက ဖော်ူပထားပၝတယ်။

္ဘပီးခဲ့တဲ့ ုသဂုတ်နဲႛ စက်တင်ဘာလ ဆ္ဋိံူပပဲြတြေ နောက်ပိုင်း ဖမ်းဆီးမြတြေ၊ တိုင်းရင်းသားနယ်ေူမတေမြြာ စစ်အင်အားတြေ တိုးခဵထား္ဘပီး စစ်ဆင်ရေးတြေ ူပလြုပ်နေတာတေဟြာ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာအထင်ရြားဆုံး လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်မြတြေ ူဖစ်တယ်လိုႛ အစီရင်ခံစာမြာဖော်ူပပၝတယ်။

ဒၝ့အူပင် ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ စီးပြားရေး၊ လူမြရေး အေူခအနေတေလြဲ ပိုဆိုးသည်ထက် ဆိုးလာနေတဲ့ လက္ခဏာတြေ တြေႚနေရ္ဘပီး၊ ဆေးပညာရြင်တြေ လိုက်နာရမဲ့ ရန်သူမိတ်ဆေမြခဲြူခားပဲ လူနာကို ကုသပေးရမဲ့ ဆေးပညာရြင်နီတိကို ူပင်းူပင်းထန်ထန် ခဵိြးဖောက်နေတာတေကြိုလည်း တြေႚရြိနေရတယ်လိုႛ မင်္စတာ ပင်နဲ႟ိုးရဲ့ အစီရင်ခံစာမြာဖော်ူပထားပၝတယ်။

ဒၝ့အူပင် လူနည်းစုတိုင်းရင်းသားတြေပေၞ ဖိံြိပ်မြတြေ ရြိန္ဘေပီး၊ ဥပဒေမဲ့ လူသတ်ူခင်း၊ အူပစ်မဲ့ အရပ်သားတေကြို တိုက်ခိုက်ူခင်း၊ ကရင်ူပည်နယ်အတြင်း အရပ်သားတြေ အိုးမဲ့ အိမ်မဲ့ူဖစ်္ဘပီး ထြက်ေူပးပုန်းအောင်းနေရတာတြေ ဆက်လက်ူဖစ်ပေၞနေတယ်လိုႛ အစီရင်ခံထားပၝတယ်။

အခုလို အခဵက်အလက်တေပြၝရြိတဲ့ အစီရင်ခံစာကို မတ်လ ၁၃ ရက်နေႛ ုကာသပတေးနေႛမြာ လူႛအခြင့်အရေးကောင်စီ ညီလာခံမြာ မင်္စတာ ပင်နဲ႟ိုးက တင်သြင်းတော့မြာူဖစ်တဲ့ အေုကာင်း ဂဵနီဗာမြာရောက်ရြိတဲ့ အဝေးရောက် ညြန်ႛပေၝင်းအစိုးရ ကိုယ်စားလြယ် ဒေၝက်တာ သောင်းထြန်းက ေူပာပၝတယ်။

ဒေၝက်တာ သောင်းထြန်း။ ။ “ဟုတ်ကဲ့၊ ဒီလူႛအခြင့်အရေးကောင်စီက မနက်ူဖန်မြာ ဆိုလိုႛရြိရင် ပရော်ဖက်ဆာ ပင်နဲ႟ိုးကန္ဘေပီးတော့ ူမန်မာိံိုင်ငံ လူႛအခြင့်အရေး အေူခအနေနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ ဆြေးေိံြးမယ်၊ ္ဘပီးရင် အဖြဲႚဝငိံိုင်ငံတြေ၊ နောက် လူႛအခြင့်အရေးဆိုင်ရာ အဖြဲႚအစည်းတေကြ ူပန်လြန်္ဘပီး ဆြေးေိံြးုကမယ်ပေၝ့၊ သူတိုႛ အူမင်တေကြိုပေၝ့၊ ဆိုတော့၊ ပရော်ဖက်ဆာ ပင်နဲ႟ိုးရဲ့ ဒီအစီရင်ခံစာ ိံြစ်ခုကတော့ ထြက်နေပၝ္ဘပီ၊ တခုကတော့ စက်တင်ဘာ လူထုလြပ်ရြားမအြပေၞမြာ သံဃာတြေ ဦးဆောင်တဲ့ လူထုလြပ်ရြားမြ၊ ဒၝကို နအဖက အုကမ်းဖက်္ဘပီးတော့ ္ဘဖိခြြင်းတဲ့အပေၞမြာ ဆက်္ဘပီး စုံစမ်းလေ့လာတဲ့ အစီရင်ခံစာ၊ နောက်တခုကတော့ အထြေထြေ လူႛအခြင့်အရေး အေူခအနေနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ အစီရင်ခံစာပေၝ့လေ။”

ဒီ ူမန်မာိံိုင်ငံဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာတင်သြင်း္ဘပီးရင် ဆုံးူဖတ်ခဵက် ၂ ခုကို ူပလြုပ်ဖိုႛ ရြိေုကာင်းနဲႛ ဒီဆုံးူဖတ်မူုကမ်းတင်သြင်းဖိုႛ ဥရောပသမဂ္ဂက ူပင်ဆင်နေေုကာင်းကိုလည်း ဒေၝက်တာသောင်းထြန်းက အခုလို ဆက်လက် ေူပာဆိုခဲ့ပၝတယ်။

ဒေၝက်တာ သောင်းထြန်း။ ။ “ဒီအစီရင်ခံစာတေကြို မနက်ူဖန် ုကားနာ ဆြေးေိံြး္ဘပီးတဲ့ နောက်ပိုင်းမြာ ကောင်စီအနေနဲႛ ဆုံးူဖတ်ခဵကိံြစ်ခုကို ခဵမြတိံိုင်ဖိုႛအတြက် ဥရောပသမဂ္ဂက ူပင်နေတယ်လိုႛ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ သိရတယ်၊ တခုကတော့ ူမန်မာူပည် လူႛအခြင့်အရေး အေူခအနေနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ သုံးသပ်ခဵက်၊ အုကူံပခြဵက်တြေပေၝ့နော်၊ ဒၝနဲႛ ပတ်သက်တဲ့ ဆုံးူဖတ်ခဵက်ပေၝ့နော်၊ နောက်တခုကတော့ လူႛအခြင့်အရေးအေူခအနေနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ စုံစမ်းလေ့လာတဲ့ လူကို ခန်ႛအပ်ဖိုႛပေၝ့၊ ခန်ႛအပ်တဲ့ အပိုင်းမြာ သူႛရဲ့ လုပ်ပိုင်ခြင့်အာဏာတြေ၊ အတိုင်းအတာတြေပေၝ့နော်၊ အဲဒၝတေနြဲႛ ပတ်သက်တဲ့ ဆုံးူဖတ်ခဵကိံြစ်ခုပေၝ့။”

မင်္စတာ ပင်နဲ႟ိုးဟာ ဒီလူႛအခြင့်အရေး ညီလာခံ ္ဘပီးရင် ူမန်မာိံိုင်ငံဆိုင်ရာ လူႛအခြင့်အရေးအထူးကိုယ်စားလြယ် အူဖစ် ခန်ႛအပ်ထားတဲ့ သက်တမ်း ကုန်ဆုံး္ဘပီူဖစ်တာေုကာင့် နောက်ထပ် လူႛအခြင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလြယ် အသစ်တယောက်ကို ေ႟ြးခဵယ်ဦးမြာူဖစ်ေုကာင်း၊ ဒီကိုယ်စားလြယ် အသစ်ဟာ တောင်အမေရိကတိုက် ိံိုင်ငံတခုခုက ူဖစိံိုင်တယ်လိုႛ သတင်းထြက်ပေၞန္ဘေပီး၊ ဘယ်သူဘယ်ဝၝဆိုတာတော့ အတိအကဵမသိရသေးဘူးလိုႛ ဒေၝက်တာ သောင်းထြန်းက ေူပာပၝတယ်၊

ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ လူႛအခြင့်အရေးခဵိြးဖောက်သူတေကြို စစ်အစိုးရက အူပစ်ပေး အရေးယူတာတြေူပလြုပ်ူခင်းမရြိဘူးလိုႛ လူႛအခြင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလြယ် မင်္စတာ ပင်နဲ႟ိုးက အစီရင်ခံထားသလို၊ ဖမ်ဆီးထားတဲ့ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားတေကြို လြတ်ပေးူခင်းအားူဖင့် ူမန်မာိံိုင်ငံရဲ့ ဒီမိုကရေစီနဲႛ အမဵိြးသားူပန်လည် သင့်ူမတ်ရေး ဖော်ဆောင်ရာမြာ အထောက်အကူ ူဖစိံိုင်ေုကာင်းကိုလည်း အဋ္ဌကံပေးထားပၝတယ်။

မှတ်ချက်ပေးပို့ရန်

မှတ်ချက်များကို အောက်ပါ ပုံစံတွင် ရေးသားနိုင်ပါသည်။ RFA ၏ အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အညီ လိုအပ်လျှင် တည်းဖြတ်ပြီး ဖော်ပြပါမည်။ မှတ်ချက်များကို ရေးပြီးပြီးချင်း ချက်ခြင်း မြင်ရမှာ မဟုတ်ပါ။ တင်ပြထားသော မှတ်ချက်ပါ အကြောင်းအရာများ အတွက် RFA မှာ တာဝန်မရှိပါ။ ကျေးဇူးပြု၍ တခြား မှတ်ချက်ရေးသူများ၏ အမြင်ကို လေးစားပြီး အကြောင်းအရာကိုသာ အဓိကထား ရေးသားစေလိုပါသည်။