တိဘက်ဆ္ဋိံူပလြပ်ရြားမြ အူခားူပည်နယ်မဵားသိုႛ ပဵံႚိံြံႚူဖစ်ပြား

တ႟ုတိံိုင်ငံ၊ ဂမ်စုူပည်နယ်၊ ရြားဟ္ဘီမိြႚ လီဘရန် ဘုန်းဋ္ဌကီးကေဵာင်းရြေႚတြင် မတ်လ ၁၄ရက်နေႛက စုဝေးနေသော တိဘက်ဘုန်းဋ္ဌကီးမဵားိံြင့် လူထုကို တ႟ုတ် အဓိက႟ုဏ်းိံြိမ်နင်းရေး ရဲမဵားက တားဆီးနေပုံ ူဖစ်ပၝသည်။ (Photo: RFA) ပုံဋ္ဌကီးုကည့်လိုလ္တွင်။ >>

တ႟ုတ်ူပည် တိဘက်ဒေသက သံဃာတော်တြေ ဦးဆောင်တဲ့ ဒေသလြတ်ေူမာက်ရေး ဆ္ဋိံူပလြပ်ရြားမဟြာ တ႟ုတ်အစိုးရ စစ်တပ်က အုကမ်းနည်းနဲႛ ပစ်ခတိံြိမ်နင်းနေတဲ့ုကားကပဲ အခုဆိုရင် တူခားူပည်နယ်တေကြိုပၝ ပဵံႚိံြံႛသြား္ဘပီ ူဖစ်ပၝတယ်၊၊

တိဘက်က ဒေသလြတ်ေူမာက်ရေး တောင်းဆိုဆ္ဋိံူပပြဲတေကြို တ႟ုတ်အစိုးရတပ်တေကြ မနေႛကအထိ အုကမ်းဖက် ပစ်ခတိံြိမ်နင်းနေဆဲ ူဖစ်ပၝတယ်၊၊

တိဘက်ဒေသ လာဆ္ဘာမိြႚကနေူဖစ်ပြားတဲ့ သံဃာတော်တြေ ဦးဆောင်တဲ့ ဆ္ဋိံူပပြဲတေဟြာ တနဂဿေိံြနေႛကအထိ တ႟ုတိံိုင်ငံအနောက်ူခမ်းက တိဘက်ူပည်နယ်နဲႛ ထိစပ်နေတဲ့ စီခဋ္ဋန်၊ ဂမ်စု၊ ခဵင်ကဵန်ူပည်နယ်တိုႛအထိ ပဵံႚိံြံႛူဖစ်ပြားခဲ့ပၝတယ်၊၊ စီခဋ္ဋမ်ူပည်နယ်က ဆ္ဋိံူပပြဲမြာ အလယ်တန်းကေဵာင်းသား အယောက် ၄၀လောက် ႟ိုကိံြက်္ဘပီး ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံလိုက်ရပၝတယ်၊၊ ဒေသခံမဵက်ူမင်သက်သေတေကြ RFA တိဘက်ဘာသာ သတင်းဌာနကို ေူပာူပခဵက်တေအြရ တိဘက်အရေး လြပ်ရြားဆ္ဋိံူပပြဲဟာ မတ်လ ၁၇ရက် တနလဿာနေႛက ယူနန်ူပည်နယ် အပၝအဝင် တူခား အရြေႚဘက်ူခမ်းက ူပည်နယ်တခဵိြႚအထိ ပဵံႚိံြံႛူဖစ်ပြားန္ဘေပီလိုႛ ဆိုပၝတယ်၊၊

တိဘက်ဒေသ လုံးဝလြတ်ေူမာက်ရေး၊ အကဵဉ်းကဵခံနေရတဲ့ တိဘက်ဘုန်းတော်ဋ္ဌကီး ပီခဵန်းလားမားကို ူပန်လြတ်ပေးရေး၊ ဘုန်းတော်ဋ္ဌကီး ဒလိုင်းလားမား သက်တော်ရာကေဵာ် ရြည်ပၝစေ စတဲ့ ေ့ကးေုကာ်သံ တေနြဲႛအတူ တိဘက်က ရဟန်းရြင်လူတြေ တောင်းဆို ဆ္ဋိံူပနေုကတာ ူဖစ်ပၝတယ်၊၊ တောင်းဆိုခဵက် တေကြို တ႟ုတ်အစိုးရက လိုက်လေဵာမြ မရြိဘူးဆိုရင် ဆ္ဋိံူပပြဲတေကြို အရြိန်ူမၟင့်္ဘပီး ဆက်လက် ဆောင်႟ြက်သြားုကမယ်လိုႛ ေ့ကးေုကာ်ခဲ့ုကပၝတယ်၊

တ႟ုတ်အစိုးရဟာ အခုဆိုရင် ကဵန်ရြိနေသေးတဲ့ တူခားူပည်နယ်တေကြိုပၝ ဆ္ဋိံူပပြဲတြေ မီးခိုး့ကက်လ္တေွာက်လိုက်္ဘပီး ပဵံႚိံြံႛူဖစ်ပြားမြာ စိုးရိမ်နေရ္ဘပီူဖစ်ပၝတယ်၊၊YouTube, Google News စတဲ့ အင်တာနက်သတင်း ဗီဒီယိုစာမဵကိံြာတေကြို ပိတ်ပင်လိုက်ပၝ္ဘပီ၊ တိဘက်ဒေသ မြာရောက်နေတဲ့ ိံိုင်ငူံခားသား သတင်းထောက်တေကြိုလည်း ူပန်ထြက်ဖိုႛ အမိန်ႛထုတ်ထားသလို ိံိုင်ငူံခားသား ခရီးသြားဧည့်သည်တေကြိုလည်း တိဘက်ဒေသကို မသြားဖိုႛ တားူမစ်ထားပၝတယ်၊၊

မတ်လ ၁၀ ရက်နေႛ၊ ္ဘပီးခဲ့တဲ့ တနဂဿေိံြနေႛက စတင်ူဖစ်ပြားခဲ့တဲ့ ဒီဆ္ဋိံူပပြဲတလ္တေွာက်မြာ တ႟ုတ်စစ်တပ်ရဲ့ ပစ်ခတ်မြေုကာင့် သေဆုံးသူ အနည်းဆုံးတရာလောက်ရြိသြား္ဘပီလိုႛ အတည်မူပြ ိံိုင်တဲ့ သတင်းတေကြ ဆိုပၝတယ်၊၊ တ႟ုတ်အစိုးရကတော့ ဆ္ဋိံူပပြဲတြေ ူဖစ်ပြားနေတဲ့ ဒေသတေမြြာ နောက်ထပ်စစ်တပ်တြေ တိုးူဖည့်ခဵနေဆဲူဖစ်ပၝတယ်၊၊

ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ မိံြစ်ကတုန်းက သံဃာတော်တြေဦးဆောင်တဲ့ ဆ္ဋိံူပပြဲတေကြို စစ်အစိုးရက အုကမ်းဖက်ပစ်ခတိံြိမ်နင်းခဲ့သလိုပဲ အခုတိဘက်က ဆ္ဋိံူပပြဲတေကြို တ႟ုတ်အစိုးရက အုကမ်းဖက် ိံြိမ်နင်းနေတဲ့အတြက် ဒီအုကမ်းဖက်မြတေကြို ရပ်တံ့ပေးဖိုႛ ိံိုင်ငံတကာရဲ့ ဖိအားပေး တောင်းဆိုမြတေနြဲႛ တ႟ုတ်အစိုးရ ရင်ဆိုင်နေရ္ဘပီူဖစ်ပၝတယ်၊၊ အမေရိကန်ရဲ့ မတ်လ ၁၇ရက် မနေႛက ေူပာုကားခဵက်ကတော့ အမေရိကန်အနေနဲႛ တိဘက်အရေးအခင်းကို အထူးပဲ စိုးရိမ်နေရပၝတယ်၊ ဆ္ဋိံူပသူတေအြပေၞ အုကမ်းမဖက်တဲ့နည်းနဲႛ ကိုင်တြယ်ေူဖရြင်းဖိုႛ၊ ဘုန်းတော်ဋ္ဌကီး ဒလိုင်းလားမားနဲႛ တိုက်႟ိုက်တြေႚဆုံ ဆြေးေိံြးရေးလုပ်ဖိုႛ၊ ဒၝမမြဟုတ်ရင်လည်း သက်ဆိုင်ရာ တိဘက်ကိုယ်စားလြယ်တေနြဲႛ တြေႚဆုံဆြေးေိံြးရေးတြေ လုပ်သြားဖိုႛ အမေရိကန်အနေနဲႛ ထပ်မံတိုက်တြန်းလိုက်ေုကာင်း အမေရိကန် ိံိုင်ငူံခားရေး ဝန်ဋ္ဌကီးဌာန ေူပာခြင့်ရပုဂ္ဂိြလ်တဦးူဖစ်တဲ့ မင်္စတာ တြမ်ကေစီ ေူပာသြားတာပၝ၊၊

တိဘက်မြာ အရေးအခင်းူဖစ်နေတဲ့အခဵိန်ဟာ တ႟ုတ်အစိုးရက ဘေဂဵင်းအိုလံပစ်ပြဲတော် ကဵင်းပခၝနီး ူပင်ဆင်မြတေလြုပ်နေခဵိန်နဲႛလည်း တိုက်ဆိုင်နေပၝတယ်၊၊ ၂၀၀၈ ခိုံြစ် ကမႝာ့အိုလံပစ်ပြဲတော်ကို တ႟ုတ်ူပည်မြာ ကဵင်းပဖိုႛ လြန်ခဲ့တဲ့ ရိံြစ်ကတည်းက ဆုံးူဖတ်သတ်မြတ်လိုက်ကတည်းက တ႟ုတ်ူပည်ရဲ့ လူႛအခြင့်အရေးတိုးတက်မြ အေူခအနေ၊ ဘာသာရေးလြတ်လပ်ခြင့်နဲႛ တိဘက်ူင်္ပံနာတေကြို ကမႝာက မဵက်လုံးဒေၝက်ထောက် စောင့်ုကည့်နေုကမယ်ဆိုတာ အူပည်ူပည်ဆိုင်ရာ အိုလံပစ်ကော်မတီက သိနေခဲ့္ဘပီး ူဖစ်ပၝတယ်၊၊

အိုလံပစ်ပြဲတော်ကဵင်းပဖိုႛ ၅လပဲလိုတော့တဲ့ အခဵိန်မြာ တိဘက်အရေးအခင်းပေၞပေၝက်လာတဲ့အတြက် ဘေဂဵင်းအိုလံပစ် ပြဲတော်ကဵင်းပရေးနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး အူပည်ူပည်ဆိုင်ရာ အိုလံပစ်ကော်မတီအပေၞ မေးခြန်းထုတ်မြတြေ၊ ဖိအားတေလြည်း မဵားလာနေပၝတယ်၊၊ ကော်မတီရဲ့ ဒုဥက္ကှူ မင်္စတာသောမတ်စ် ဘာ့ခ်ကလည်းပဲ ကမႝာ့ထိပ်တန်းအားကစား အကေဵာ်အမော် အတော်မဵားမဵားဟာ ဘေဂဵင်းအိုလံပစ်မြာ ပၝဝင်ယြဉ်္ဘပိြင်ူခင်းမူပပြဲ သပိတ်မြောက်ုကဖိုႛ စဉ်းစားနေုက္ဘပီလိုႛ ေူပာပၝတယ်၊၊ အီးယူဥရောပိံိုင်ငံမဵားအဖြဲႚကတော့ အိုလံပစ်ပြဲတော်ကို သပိတ်မြောက်တာဟာ တိဘက်ူင်္ပံနာအတြက် အေူဖမဟုတ်ဘူးလိုႛ ေူပာပၝ တယ်၊၊ ဒၝပေမဲ့ အေူခအနေတေကြို ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်း ကိုင်တြယ်ဖိုႛ အီးယူက ိံြစ်ဘက်စလုံးကို တိုက်တြန်းထား ပၝတယ်၊၊

္ဘပီးခဲ့တဲ့ရက်တေကြ တိဘက်အရေးလြပ်ရြားသူတြေ စုဝေး္ဘပီး၊ နီပေၝ၊ အ္ဋိံိယ၊ ူပင်သစ်စတဲ့ ိံိုင်ငံတေကြ တ႟ုတ်သံ႟ုံးတြေရြေႚမြာ ဆ္ဋိံူပခဲ့ုကပၝတယ်၊၊ မတ်လ ၁၇ရက် တနလဿာနေႛကလည်း ္ဘဗိတိနိံိုင်ငံ လန်ဒန်္ဘမိြႚ တ႟ုတ်သံ႟ုံးတြေရြေႚမြာ လူ ၁၀၀ကေဵာ်လောက် စုဝေးဆ္ဋိံူပခဲ့ုကပၝတယ်၊ တ႟ုတ်အစိုးရ ိံိုင်ငူံခားရေးဝန်ဋ္ဌကီးဌာန ေူပာခြင့်ရပုဂ္ဂိြလ် မင်္စတာ လဵကြဵန်ခေဵာင်းကတော့ ္ဘငိမ်းခဵမ်းရေး အရ္ဘေခံထြားတဲ့ ဘုန်းတော်ဋ္ဌကီး ဒလိုင်းလားမားရဲ့ သင်္စာခံ တိဘက်ခြဲထြက်လြပ်ရြားသူတေကြ ိံိုင်ငံတကာက တ႟ုတ်သံ႟ုံးတေကြို တိုက်ခိုက်နေတဲ့အတြက် ူပစ်တင်႟ြတ်ခဵေုကာင်း ေူပာပၝတယ်၊၊

တ႟ုတိံိုင်ငံတိဘက်ဒေသမြာ လြတ်ေူမာက်ရေး တောင်းဆိုဆ္ဋိံူပသူတေအြပေၞ တ႟ုတ်အစိုးရက အခုလို ူပင်းူပင်းထန်ထန် အုကမ်းဖကိံြိမ်နင်းနေပေမဲ့ ကုလသမဂ္ဂ လု္ဘံခံြရေးကောင်စီကတော့ ိံြတ်ဆိတ်နေဖိုႛမဵားတယ်၊ ဗီတိုအာဏာရြိတဲ့ တ႟ုတ်နဲႛ ပတ်သက်လိုႛ တစုံတရာ ုကားဝင်လုပ်ဆောင်လိုႛလဲ အကဵိြးထူးမြာ မဟုတ်ဘူးလိုႛ အနောက်တိုင်း သံတမန်တဦးက ေူပာပၝတယ်၊၊ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ တ႟ုတ်အစိုးရကိုယ်စားလြယ်ကလည်း ဒီတိဘက်ကိင်္စ လု္ဘံခံြရေးကောင်စီကို ရောက်လာမြာမဟုတ်ဘူးလိုႛ အခိုင်အမာ ေူပာဆိုလိုက်ပၝတယ်၊ ဒီကိင်္စဟာ ဒေသတြင်းအုကမ်းဖက်မြ ကိင်္စ၊ ူပည်တြင်းရေးကိင်္စသာူဖစ်တဲ့အတြက် လု္ဘံခံြရေးကောင်စီနဲႛ မသက်ဆိုင်ဘူးလိုႛ ေူပာပၝတယ်၊၊

တ႟ုတ်ဟာ အမေရိကန်၊ ္ဘဗိတိန်၊ ူပင်သစ်နဲႛ ႟ုရြားတိုႛလို ကုလသမဂ္ဂ လု္ဘံခံြရေးကောင်စီမြာ ဗီတိုအာဏာသုံးခြင့်ရြိတဲ့ိံိုင်ငူံဖစ်တာေုကာင့် တိဘက်ကိင်္စလု္ဘံခံြရေးကောင်စီကို ရောက်လာခဲ့ရင်လည်း ပယ်ခဵိံိုင်ပၝတယ်၊၊ ကုလသမဂ္ဂလု္ဘံခံြရေးကောင်စီဟာ အတိတ်ကလည်း ိံိုင်ငံတခဵိြႚမြာ ူဖစ်ပြားခဲ့တဲ့ အရေးအခင်း ူင်္ပံနာတေကြို ူပည်တြင်းရေးသက်သက်အူဖစ်သာ သဘောထားခဲ့ပၝတယ်၊၊ မိံြစ်က ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ဆ္ဋိံူပသူတေကြို စစ်အစိုးရက အုကမ်းဖက်တိုက်ခိုက်ခဲ့မမြြာလည်း ကုလသမဂ္ဂ လု္ဘံခံြရေးကောင်စီက အလြန်အမင်း စိတ်မကောင်းူဖစ်ရေုကာင်း ေုကညာခဵက်တရပ်ပဲ ထုတ်ူပန်ခဲ့ပၝတယ်။