စစ်သား ရောင်းရန်ရြိသည်

သံဃာိံြင့် လူထုလြပ်ရြားမကြို အုကမ်းဖက် ိံြိမ်နင်း္ဘဖိခြြဲရန် စက်တင်ဘာ ၂၆ရက်နေႛက လက်နက်မဵား အသင့်ူပင်နေသော စစ်သားမဵား ူဖစ်ပၝသည်။ စစ်တပ်ကို တိုးခဵဲႚနေူခင်း၊ တပ်ေူပးမဵားူပားလာူခင်းိံြင့် လူမဵား စစ်တပ်ထဲ ဝင်လိုစိတ်မရြိူခင်း တိုႛေုကာင့် ကလေးသူငယ်မဵားကို အဓမ္ထ စစ်သား စုဆောင်းနေေုကာင်း လူႛအခြင့်အရေးအဖြဲႚ အစီရင်ခံစာတြင် ဖော်ူပထားပၝသည်။ (Photo: AFP) ပုံဋ္ဌကီးုကည့်လိုလ္တွင်။ >>

ူမန်မာစစ်တပ်ဟာ တပ်သားအင်အားမလုံလောက်လိုႛ အသက် ၁ဝိံြစ်အ႟ြယ် ကလေးတေကြို တပ်သားသစ်အူဖစ် အဓမ္ထစုဆောင်းနေတယ်လိုႛ အမေရိကန် အေူခစိုက် Human Rights Watch လိုႛခေၞတဲ့ လူႛအခြင့်အရေးစောင့်ုကည့်ရေး အဖြဲႚဋ္ဌကီးက အောက်တိုဘာ ၃၁ရက် ဒီနေႛ ဗုဒ္ဌဟူးနေႛမြာ ထုတ်ူပန်တဲ့ အစီရင်ခံစာမြာ ပၝရြိပၝတယ်။

ဒီလို စုဆောင်းရတာဟာ စစ်တပ်ကို ဆက်လက်တိုးခဵဲႚနေတာ၊ တပ်ေူပးတေမြဵားနေတာ၊ လူတြေ စစ်ထဲဝင်လိုစိတ် မရြိတာတြေေုကာင့် စစ်သားတြေ လိုနေတဲ့အတြက် ကလေးတေကြို ပစ်မြတ်ထား စုဆောင်းနေတာလိုႛ အစီရင်ခံစာမြာ ပၝရြိပၝတယ်။ စစ်သားသစ် စုဆောင်းပေးတဲ့ အရပ်သားပြဲစားတေဟြာ ကလေးစစ်သားစုဆောင်းပေးခငေနြဲႛ တူခားမက်လုံးတေလြည်း ရရြိတယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။

နယူးယောက်အေူခစိုက် လူႛအခြင့်အရေး စောင့်ုကည့်ရေး အဖြဲႚက Ms. Jo Becker ကတော့ ူမန်မာစစ်တပ်ဟာ ကလေးတေကြို ထောင်နဲႛခဵီူပီး စစ်သားအူဖစ် ဆက်လက် စုဆောင်းနေတာ ကဋ္ဋန်မတိုႛ တြေႚရြိရပၝတယ်။ ကလေးစစ်သားစုဆောင်းသူတေဟြာ အသက်ဆယိံြစ်သားလောက်ထိ ငယ်႟ြယ်တဲ့ ကလေးတေကြို လမ်းတြေပေၞကနေ အတင်းဆြဲခေၞလာူပီး စစ်သင်တန်းတေဆြီ အဓမ္ထပိုႛတယ်လိုႛ ေူပာပၝတယ်။ သူဆက်ေူပာတာက ကဋ္ဋန်မတိုႛဆီမြာ ူမန်မာ-ထိုင်း-တ႟ုတ် ိံိုင်ငံတေထြဲ ိံြစ်လသုံးလလောက် သုတေသနသြားလုပ်တဲ့ အဖြဲႚတေရြြိပၝတယ်။ တပ်ထဲမြာရြိတဲ့ ကလေးတေနြဲႛ တပ်ထဲက ထြက်လာတဲ့ ကလေးတေကြိုလည်း တြေႚဆုံမေးူမန်းခဲ့ပၝတယ်။ ူမန်မာစစ်တပ်ကရော တူခား လက်နက်ကိုင်တပ်တေကြရော ရြိတဲ့ကလေးစစ်သားနဲႛ တပ်ထဲနေခဲ့ရတဲ့ ကလေးတေကြို မေးခဲ့တာပၝ။ ကုလသမဂ္ဂ တာဝန်ရြိသူတြေရော၊ လူသားခဵင်းစာနာမြ အကူအညီပေးအဖြဲႚဝင်တေကြိုရော၊ အစိုးရမဟုတ်တဲ့ အဖြဲႚတေကြိုရော ကဋ္ဋမ်းကဵင်သူ ပညာရြင်တေကြိုရော တြေႚဆုံမေးူမန်း စုံစမ်းခဲ့ပၝတယ်လိုႛ Ms. Jo Becker က ေူပာပၝတယ်။

ဒီလိုတြေႚဆုံမေးူမန်းခဲ့တဲ့ အခဵက်တြေပေၞ အေူခခူံပီး စာမဵကိံြာ တရာ သုံးဆယ့်ငၝးမဵကိံြာပၝတဲ့ အစီရင်ခံစာကို ထုတ်ူပန်တာပၝ။ စစ်သားအူဖစ် ရောင်းရန်ရြိသည်-ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ စစ်သားသစ်စုဆောင်းူခင်းိံြင့် ကလေးစစ်သား အသုံးူပြူခင်းလိုႛ ခေၝင်းစဉ်ပေးထားပၝတယ်။

တူခားလက်နက်ကိုင်အဖြဲႚတေမြြာလည်း ကလေးစစ်သားရြိပေမဲ့ ဦးရေနည်းနည်းပဲရြိတယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။ ကလေးတယောက်က သူ၁၁ိံြစ်သားအ႟ြယ် အရပ် လေးပေ သုံးလက်မနဲႛ ကိုယ်အလေးခဵိန် ပေၝင် ၇၀တောင် မရြိသေးတဲ့ အခဵိန်မြာ စစ်ထဲ အဓမ္ထဝင်ခဲ့ရတယ်လိုႛ လူႛ အခြင့်အရေးစောင့်ုကည့်ရေး အဖြဲႚကို ေူပာပၝတယ်။ တပ်သားသစ်စုဆောင်းသူတေဟြာ ကလေးတေကြို ရထားပေၞမြာ၊ ဘတ်စ်ကားမြတ်တိုင်တေမြြာ၊ စေဵးနဲႛ တူခား လူသြားလူလာ မဵားတဲ့နေရာတေကြနေ အဓမ္ထသိမ်းသြင်းခေၞလာူပီး တပ်ထဲမဝင်ရင် ဖမ်းမယ်လိုႛ ူခိမ်းေူခာက်တတ်ပၝတယ်။

စစ်သားတယောက် အနေနဲႛ အနည်းဆုံးရြိရမဲ့ အသက်အောက်မြာရြိူပီး ကဵန်းမာရေးဆိုင်ရာ စံိံြန်းတေနြဲႛ မကိုက်ညီပဲ ဒီလို စုဆောင်းတာလိုႛ အစီရင်ခံစာမြာ ဖော်ူပပၝတယ်။

စစ်အစိုးရ ဗိုလ်ခဵြပ်တေဟြာ ကလေးတေကြို ဒီလို ေူပာင်ေူပာင်တင်းတင်း စစ်သားအူဖစ် စုဆောင်းနေတာကို လက်သင့်ခူံပီး ဒီလိုအူပစ်ကဵြးလြန်သူတေကြို အရေးယူဖိုႛ ပဵက်ကြက်နေတယ်လိုႛ လူႛအခြင့်အရေး စောင့်ုကည့်ရေးအဖြဲႚက Ms. Jo Becker က ေူပာသြားပၝတယ်။