စစ်ူဖစ်ပြားရာအရပ်မြ ကလေးမဵားအရေး ိံိုင်ငံတကာ ေုကညာခဵက် ထုတ်ူပန်

စစ်ူဖစ်ပြားတဲ့ နေရာဒေသတေမြြာ ကလေးတေကြို ဒဏ်ရာ အနာတရူဖစ်စေတာ၊ မုဒိမ်းကဵင့်တာ၊ ကလေးတေကြို တပ်သားအူဖစ် စုဆောင်းတာစတဲ့ ကိင်္စတေဟြာ လုံးဝ လက်မခံိံိုင်စရာ ူဖစ်တယ်လိုႛ ကုလသမဂ္ဂ လုံူခံြရေးကောင်စီက ိံိုဝင်ဘာ ၂၈ရက်နေႛ ဆြေးေိံြးပြဲအ္ဘပီးမြာ ိံိုင်ငံတကာကို ေုကညာခဵက် ထုတ်ူပန်လိုက်ပၝတယ်။

ဒၝဟာ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခနဲႛ ူင်္ပံနာတြေူဖစ်နေတဲ့ ိံိုင်ငံတေအြားလုံးကို လုံူခံြရေးကောင်စီက သတိပေးလိုက်တာူဖစ်ပၝတယ်။ ဒၝ့အူပင် ကုလသမဂ္ဂ ္ဘငိမ်းခဵမ်းရေးတပ်တေအြနေနဲႛလည်း တာဝန်တြေ ္ဘငိမ်းခဵမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမတြာဝန်တြေ ထမ်းဆောင်ရာမြာ ကလေးသူငယ်တေရြဲ့ ကုံကမ္ထာကို အဓိကထား စဉ်းစား ကူညီသင့်တယ်လိုႛလည်း ေူပာုကားလိုက်ပၝတယ်။

ကလေးစစ်သား အသုံးူပတြာ၊ ကလေးတေကြို သတ်ူဖတ်တာနဲႛ လိင်မကြိင်္စဆိုင်ရာ မတော်မတရားူပကြဵင့်တြေ ကဵြးလြန်တဲ့ ိံိုင်ငံအစိုးရတေနြဲႛ သူပုန်အဖြဲႚအစည်း မြန်သမ္တွကို ထုတ်ဖော် ဝေဖန်ဖိုႛ၊ ဋ္ဌကီးုကပ်အရေးယူဖိုႛ အဖြဲႚ ၁၅ ိံိုင်ငံရြိတဲ့ လုံူခံြရေးကောင်စီက ၂၀၀၅ ခိုံြစ် ဇူလိုင်လက ဆုံးူဖတ်ခဵက်တရပ် ခဵမြတ်ခဲ့ပၝတယ်။ ကုလသမဂ္ဂအရာရြိတြေ အနေနဲႛလည်း ိံိုင်ငံအတော်မဵားမဵားကို ဒီဆုံးူဖတ်ခဵက်ကို လိုက်နာဖိုႛ၊ ကဵြးလြန်နေတာတြေ ရပ်တန်ႛဖိုႛ သဘောတူ လက်မြတ်ရေးထိုးိံိုင်စေခဲ့ပၝတယ်။

ဒၝပေမယ့် လုံူခံြရေးကောင်စီဟာ ကလေးသူငယ်တေအြပေၞ ဒီူပစ်မြတြေ ကဵြးလြန်သိူံိုင်ငံတေနြဲႛ အဖြဲႚအစည်းတေကြို ဆုံးူဖတ်ခဵက်မြာ ထည့်သြင်းထားတဲ့ လက်နက်ရောင်းဝယ်မြ ပိတ်ပင်တာနဲႛ တူခား ပိတ်ဆိုႛအရေးယူတာတေလြုပ်္ဘပီး အူပစ်ပေး အရေးယူဖိုႛ ပဵက်ကြက်နေခဲ့ပၝတယ်။ ဒၝပေမယ့် ကုလသမဂ္ဂ အတြင်းရေးမြြးခဵြပ် မင်္စတာ ခိုဖီ အာနန်ရဲ့ အစီရင်ခံစာဟာ စစ်အတြင်းက ကလေးသူငယ်တေအြရေးနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ အူပည့်စုံဆုံးအစီရင်ခံစာူဖစ်ပၝတယ်။

နယူးယောက်အေူခစိုက် လူႛအခြင့်အရေး စောင့်ုကည့်ရေးအဖြဲႚဋ္ဌကီး Human Rights Watch က လုံူခံြရေးကောင်စီမြာ တင်သြင်းတဲ့ ၂၀၀၃ အစီရင်ခံစာအရ ူမန်မာ့တပ်မတော်ဟာ အစိုးရရဲ့ ဖော်ူပခဵက်တေနြဲႛ ဆန်ႛကဵင်္ဘပီး ကလေးစစ်သား စုဆောင်းတာတေကြို ဆက်္ဘပီး လုပ်ဆောင်နေတယ်လိုႛ ဖော်ူပထားပၝတယ်။ ဒီအစီရင်ခံစာအရ ူမန်မာစစ်တပ်မြာ တပ်သား စုဆောင်းသမ္တွရဲ့ ၃၅ နဲႛ ၄၅ ရာခိုငိံြန်းဟာ ကလေးသူငယ်တြေူဖစ်္ဘပီး တပ်သား ၃သိန်း ၅သောင်းကေဵာ်မြာ ၇၀၀၀၀ဟာ ကလေးစစ်သားတြေူဖစ်တယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။

အသက် ၁၁ ိံြစ်အ႟ြယ်ကလေးကအစ တပ်ထဲ အဓမ္ထခေၞဆောင်္ဘပီး လေ့ကဵင့်ရေးပေးတာ၊ သင်တန်းမြာ ရက်ရက်စက်စက် ဆက်ဆံတာနဲႛ ပင်္စည်းသယ်ခိုင်းတာ၊ တိုက်ပြဲမြာ ပၝဝင် တိုက်ခိုက်စေတာတြေ ူပလြုပ်တာတေလြည်း ရြိတယ်လိူႛ ဖော်ူပထားပၝတယ်။ လူႛအခြင့်အရေး ေစောင့်ုကည့်ရေးအဖြဲႚဋ္ဌကီးအနေနဲႛ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာရြိတဲ့ လက်နက်ကိုင် အဖြဲႚအစည်း အားလုံးဟာ ကလေးစစ်သားအသုံးူပြနေတာတြေ ရြိနေတဲ့အေုကာင်း၊ စုစုပေၝင်း အဖြဲႚအစည်းအားလုံးမြာရြိတဲ့ ကလေးစစ်သားအရေးအတြက်ဟာ ၇၀၀၀ ခန်ႛရြိတယ်လိုႛလည်း ဖော်ူပထားပၝတယ်။

ကုလသမ၈္ဂ စာရင်းဇယားတေအြရ ္ဘပီးခဲ့တဲ့ ၁၀ ိံြစ်အတြင်းမြာ ကလေးသူငယ် ၂ သန်းခန်ႛဟာ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခနဲႛ သေဆုံးခဲ့ုကရ္ဘပီး ၆သန်းကေဵာ်ဟာ မသန်မစြမ်းတြေူဖစ်ခဲ့ရပၝတယ်။ ကလေးစစ်သားတေနြဲႛ ပတ်သက်လိုႛ အဓိက ူင်္ပံနာတရပ်ကတော့ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတြေေုကာင့် ပညာရေးသင်ုကားခြင့်၊ အလုပ်အကိုင် နဲႛ အနာဂတ်တြေ ပဵက်ူပားရတာူဖစ်္ဘပီး ပဋိပက္ခ္ဘပီးသြားရင်လည်း တပ်သားစုဆောင်းတာပဲ ူပန်စုဆောင်းခံရတာမဵိြး ူဖစ်တယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။